ÖAT, temel olarak önceki öğrenmelere dayanarak yeni öğrenme içeriğinin belirli bir mantık çerçevesinde birbiriyle ilişkilendirilerek basitten karmaşığa doğru sıralanmasını öngörmektedir.
Teoriye göre öğrencilerin öğrenme sürecinde konu ve içerik sıralaması yapmada inisiyatif almalarını da öngörmektedir. Ayrıca teorinin karmaşık bilişsel görevlerin ya da karmaşık bilişsel yapının işe koşulmasının hedeflendiği öğretim tasarımlarının geliştirilmesine önemli katkılar sağladığı söylenebilir.
ÖAT' nin 7 temel bileşeni vardır. Bunlar:
- Yapısal Organizasyon: Dersin içeriğinin dersin temel hedefini yansıtacak şekilde organize edilmesidir. İçeriğin organize edilmesi kavramsal, süreçsel ve teorik olmak üzere üç şekilde gerçekleştirilir.
- Basitten Karmaşığa Sıralama: Öğretim programı boyutunda: Bir dersin öğretim sürecinde basit beceriler önce, karmaşık olanlar ise yavaş yavaş kolay olan becerilerin üzerine eklenerek kazandırılmaya çalışılır. Sonunda birden çok birbiriyle ilişkili beceriyi içeren karmaşık kazanımın elde edilmesi sağlanmış olur.
- Ders İçindeki Sıralama: Dersin türüne göre kendi içinde bir anlam ve bütün ifade eden bir öğrenme birimi için kavram, süreç ve teorilerin birbirleriyle ilişkili olarak en basit ya da var olan şemalarla en kolay ilişkilendirilerek organize edilebilecek olan bilgi ilk önce verilir. Ardından konuyu destekleyici materyal içerikten sonra sunulur.
- Özetleme: Her öğrenme biriminden sonra yapılan içerik özetlemesi, neyin öğrenildiğini ortaya koyarak genel olarak içeriğin tutarlı bir şekilde tanımlanmasını sağlayan önemli bir unsurdur.
- Sentezleme: Öğrenme içeriğinin anlamlaştırılması ve içselleştirilmesini sağlamak amacıyla daha önce sunulan bilgilerin genellikle bir şema ya da başka bir görsel temsil ediciyle bir bütün olarak sunulmasıdır.
- Analoji: Yeni bilginin olabildiğince benzeşimler; örneksemeler ve andırmalar kullanılarak sunulmasıdır.
- Bellek Destekleyici: Öğrenmeye konu olan içeriğin kalıcılığının artması için bilginin tekrar, çeşitli sözel ve daha çok görsel kodlamalarla desteklenmesidir.